Welcome to my blog

Δευτέρα 27 Νοεμβρίου 2023

Διδυμότειχο : Το εκπληκτικό Εβραϊκό αρχοντικό «Πορφυρό Κειμήλιο» (Purple Heirloom)

  Λίγες ξυλεπένδυτες ιδιωτικές οικίες σώζονται στο χώρο της Θράκης και ακόμη λιγότερες στον Ελλαδικό χώρο.  Ένα από τα ομορφότερα παλιά ξυλεπένδυτα αρχοντικά του Διδυμοτείχου επί της οδού Θεοφίλου ήταν και η οικία του Εβραίου εμπόρου Νισήμ Ταραμπουλούς που οικοδομήθηκε την δεκαετία του 1890 . Κατάφερε να την αποκτήσει ο Διδυμοτειχίτης αγιογράφος –ζωγράφος Γιάννης Σαρσάκης και η σύζυγος του Γεωργία Νταλαγιώργου (ψηφιδογράφος), οι οποίοι την έσωσαν ολοκληρωτικά από την λήθη του χρόνου , με πολλή προσωπική εργασία, μεράκι και αφοσίωση την ανακαίνισαν πλήρως, κρατώντας ωστόσο τον αρχικό της χαρακτήρα . Η ανακαίνιση ολοκληρώθηκε το 2017 και το «Πορφυρόν Κειμήλιον» είναι η επωνυμία που δόθηκε στο σπίτι,  θα λειτουργήσει σύντομα ως ξενώνας . Είναι ένα σπίτι ξύλινο από αυτά που συνηθίζονται στο Διδυμότειχο στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. Με περίτεχνες σανιδωτές ξυλεπενδύσεις , γωνιακούς στύλους με ψευδεπίκρανα , τοξωτές εισόδους σε εσοχή και περίτεχνες σιδεριές. Το ενδιαφέρον τραβά η είσοδος , πομπώδης σε σχέση με το μέγεθος του κτιρίου , στην οποία ανεβαίνει κάνεις με αμφίπλευρη σκάλα. Η γενικότερη εικόνα του κτιρίου , μαρτυρεί ότι σχεδιάστηκε από μηχανικό και παρ’ όλα τα κατασκευαστικά παραδοσιακά του στοιχεία , έχει περάσει έξω από τα πλαίσια της συντεχνιακής «λαϊκής» αρχιτεκτονικής .

Ποιός ήταν ο Σεφαραδίτης ιδιοκτήτης του : Η οικογένεια του Νισήμ (σημαίνει στα εβραϊκά θαύμα) Ταραμπουλούς ήταν Σεφαραδίτες Εβραίοι που εκδιώχθηκαν τον 15ο αιώνα από την Ισπανία, η οποία τους έθεσε το αμείλικτο δίλημμα ή να ασπαστούν τον Καθολικισμό ή να φύγουν από τη χώρα. Έτσι μετά το φευγιό τους, πλήθος Σεφαραδιτών Εβραίων εγκαταστάθηκαν σε πολλές χώρες της Μεσογείου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Η οικογένεια διέθετε ένα εμπορικό κατάστημα στο Διδυμότειχο και πουλούσε υαλικά , κατσαρόλες , καφέδες, σοκολάτες , ζαχαρώδη και γλυκά από τη Χίο. Παράλληλα όμως αγόραζε από την Κωνσταντινούπολη ψάρια όπως τουρίκια (είναι οι μεγάλες παλαμίδες) και σκουμπριά , τα μετέφερε με το τρένο στο Διδυμότειχο και τα πουλούσε φρέσκα , ενώ μια μεγάλη παρτίδα την μεταποιούσε σε λακέρδα με την επωνυμία «λακέρδα Κωνσταντινούπολης». Οι περισσότεροι έμποροι της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης προμηθεύονταν ψάρια και λακέρδα από τον Εβραίο έμπορο. Στα χρόνια των μεγάλων διώξεων από τους Ναζί , ο Νισήμ Ταραμπουλούς μαζί με έναν ξάδερφο του  κατάφεραν να διαφύγουν μέσω Κωνσταντινούπολης στην Μέση Ανατολή για να πολεμήσουν με τις δυνάμεις του Ελληνικού στρατού . Όταν μετά το τέλος του πολέμου γύρισε στη πατρίδα συνάντησε μόνο δέκα Εβραίους που κατάφεραν να επιζήσουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Εβραϊκή κοινότητα του Διδυμοτείχου ήταν μια ευημερούσα κοινότητα 1.000 περίπου ατόμων , η οποία δυστυχώς τον Μάιο του 1943 οδηγήθηκε σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξοντώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά . Σήμερα ζουν στην Ελλάδα οι δυο κόρες του η  Άστρο  Ταραμπουλούς στην Θεσσαλονίκη και η Ραχήλ στην Ρόδο . Ο Γιάννης Σαρσάκης και η σύζυγος του ιδιοκτήτες του «Πορφυρού Κειμηλίου» είχαν την ευγενή καλοσύνη να μας ανοίξουν το ιστορικό αυτό σπίτι για να το φωτογραφίσουμε και να θαυμάσουμε το κάλος και την μεγαλοπρέπεια του , τους ευχαριστούμε θερμά.