Στη Σάμο του Πυθαγόρα και του Αρίσταρχου (τα σημαντικότερα αξιοθέατα)

☛    Αν σε κάτι διακρίνεται η Σάμος, σε σχέση με άλλα νησιά,  είναι, γιατί εδώ γεννήθηκαν και έδρασαν μεγάλες και διαλεχτές  προσωπικότητες τόσο της αρχαιότητας, όσο και της νεότερης  Ελλάδας. Εδώ γεννήθηκε (σύμφωνα με τη μυθολογία) η θεά Ήρα, επίσης ο περίφημος αστροφυσικός Αρίσταρχος, αλλά και ο μεγάλος μαθηματικός Πυθαγόρας. Γεμάτη από αρχαιολογικούς θησαυρούς και αξιοθέατα, η Σάμος είναι ένας δημοφιλής ταξιδιωτικός προορισμός διακοπών, που συνδυάζει πλούσια ιστορική κληρονομιά, απίθανο φυσικό κάλλος και διάφορες φυσιολατρικές δραστηριότητες. Πράσινο παντού  και ντόπιο άπαιχτο κρασί, υπέροχες ακτές και πολλή ιστορία. Στο πρόγραμμα των διακοπών σας που θα σχεδιάσετε για το νησί θα πρέπει να συμπεριλάβετε τους παρακάτω αρχαιολογικούς θησαυρούς, μουσεία και παραδοσιακά χωριά και μην ξεχνάτε ότι  οι αλλοδαποί επισκέπτες μας  «ψηφίζουν» Ελλάδα για την πολιτιστική της κληρονομιά, τις αρχαιότητες και τα μουσεία ( τρίτος κατά σειρά λόγος και κίνητρο  για να την επισκεφθούν).  

1    Ο Ναός της Ήρας ένα μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco 

☛  Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η θεά Ήρα γεννήθηκε στη Σάμο. Ερείπια του ναού της σώζονται ακόμα – ένας μοναδικός κίονας στέκει όρθιος, στο μισό περίπου από το αρχικό του ύψος – κοντά στην νότια ακτή του νησιού. Το Ηραίον καθιερώθηκε από τους γεωμετρικούς χρόνους ως ιερός τόπος και παρέμεινε τέτοιος, μέχρι και τη Ρωμαϊκή εποχή. Ο ναός είναι δίπτερος ιωνικού ρυθμού με 115 γιγάντιες κολώνες. Την εποχή του Πολυκράτη ο ναός παίρνει την τελική και μεγαλόπρεπη μορφή του. Ο Ηρόδοτος θεωρούσε το Ναό της Ήρας «το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο ναό στην Ελλάδα της εποχής του». Η Unesco συμπεριέλαβε το ναό στα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.   Το Ιερό ήταν συνδεδεμένο πολιτικά και διοικητικά με την αρχαία πόλη της Σάμου (σημερινό Πυθαγόρειο) με πρόσβαση μέσω της Ιεράς Οδού, τμήματα της οποίας διασώζονται. Σπουδαία αντικείμενα βρέθηκαν κατά μήκος της Ιεράς Οδού, τα οποία τώρα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σάμου, με σημαντικότερα το Σύνταγμα Αγαλμάτων του γλύπτη Γενέλεω, και τον κολοσσιαίο Κούρο. Το μοναδικό αυτό έργο αρχαϊκής πλαστικής βρέθηκε κατά την ανασκαφική έρευνα στο Χώρο της Ιεράς Οδού στα ανατολικά του Ηραίου. Ήταν ένας από τους 5 – 6 κολοσσιαίους κούρους που στόλιζαν τη βόρεια πλευρά της Οδού. 

Tips: Ο Αρχαιολογικός χώρος απέχει 17 χιλιόμετρα από το Βαθύ την πρωτεύουσα , Τηλ: 22730-95277 , το εισιτήριο κοστίζει 6€ και το μειωμένο 3€ .

2    Το Ευπαλίνειο όρυγμα στο Πυθαγόρειο  

☛    Είναι ένα  εντυπωσιακό έργο υδροδότησης της αρχαίας πόλης της Σάμου, κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα π.χ.  σύμφωνα με μελέτη του Ευπαλίνου, γιου του Ναυοτρόφου από τα Μέγαρα και ολοκληρώθηκε επί τυραννίας του Πολυκράτη. Δυόμιση χιλιάδες χρόνια τρέχει αδιάκοπα και τροφοδοτεί την αρχαία δεξαμενή που βρίσκεται στο υπόγειο ξωκλησιού στο χωριό Αγιάδες Σάμου. Το Ευπαλίνειο όρυγμα είναι μια σήραγγα μήκους 1.036 μέτρων και βρίσκεται έξω από το  Πυθαγόρειο της Σάμου . Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του και εκείνο που εντυπωσιάζει ήταν ότι ανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τις δυο πλευρές του βουνού -το όρυγμα αυτό ήταν αμφίστομον , όπως το χαρακτήρισε ο Ηρόδοτος. Οι δυο σήραγγες συναντήθηκαν περίπου στο μέσον με αξιοθαύμαστη ακρίβεια, κάτι που ήταν σημαντικό επίτευγμα για τα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής. Το  Ευπαλίνειο όρυγμα  έχει χαρακτηριστεί το 1992 από την Unesco «Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς» . Η είσοδος στο όρυγμα είναι αρκετά στενή και όσοι πάσχουν από κλειστοφοβία θα τους προτείναμε να το σκεφθούν καλύτερα , μπορείτε να δείτε από τις φωτογραφίες που δημοσιεύω πως είναι μέσα ο χώρος.

3   Η σπηλιά του Πυθαγόρα 

☛    Βρίσκεται  σε μια απόκρημνη πλαγιά του ορεινού όγκου Κέρκη , λέγεται πως φιλοξενούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα το μαθηματικό Πυθαγόρα (580-495π.χ). Σε αυτή την σπηλιά ο μαθηματικός και οι οπαδοί του, κρυμμένοι από την κοινωνία και τον τύραννο Πολυκράτη, ζούσαν ως ασκητές. Η σπηλιά αυτή ονομάζεται και σπηλιά της Παναγίας της Σαραντασκαλιώτισσας γιατί μπροστά βρίσκεται ένας ναΐσκος αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου ( Παναγιά  η Σαραντασκαλιώτισσα) το όνομα το πήρε από τα σαράντα σκαλοπάτια που είναι λαξευμένα στον βράχο. Αυτές οι σπηλιές παρείχαν επίσης καταφύγιο σε μοναχούς κατά τη διάρκεια επιδρομών των Αράβων κατά τον μεσαίωνα.

4 Καρλόβασι- Στη περιοχή Ποτάμι βρίσκεται ο καταρράκτης και μια εκκλησία του 11^ου αιώνα

☛    Πέντε χιλιόμετρα έξω από το Καρλόβασι και στην περιοχή “Ποτάμι” βρίσκεται ο περίφημος φυσικός  καταρράκτης της Σάμου. Ο καταρράκτης έχει  εξαιρετική φυσική ομορφιά και σχηματίζει δύο μικρές λίμνες, ιδανικές για τους τολμηρούς που θέλουν να κολυμπήσουν στα παγωμένα νερά τους. Για να  φτάσετε όμως μέχρι τους  Καταρράκτες  θα πρέπει να περπατήσετε σε μια όμορφη διαδρομή   1,5 χιλιομέτρου , καθ’ οδόν  και στο μέσον της διαδρομής θα δείτε την ιστορική  εκκλησία της Μεταμόρφωσης, την πιο παλιά εκκλησία του νησιού η οποία χρονολογείται από τον 11ο αιώνα. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν τέσσερις αρχαίοι  κίονες που στηρίζουν τον τρούλο και καταλήγουν σε κορινθιακά κιονόκρανα τα οποία πιθανόν να προέρχονται από άλλα παλαιοχριστιανικά μνημεία του νησιού . Από εκεί θα συνεχίσετε σκαρφαλώνοντας τα 50-60 ξύλινα σκαλοπάτια που υπάρχουν για να βρεθείτε στον πρώτο καταρράκτη. Αν θέλετε να βρεθείτε στον μεγάλο καταρράκτη θα πρέπει να κολυμπήσετε 50 μέτρα περίπου καθώς στο σημείο εκείνο τα νερά βαθαίνουν και είναι κρύα.

5   Επίσκεψη στο Μουσείο οίνου του ΕΟΣ ΣΑΜΟΥ στο Βαθύ

 ☛   Το Μουσείο Οίνου στεγάζεται σε ένα υπέροχο πέτρινο κτίριο του 19ου αιώνα, το οποίο λειτουργούσε πριν την ίδρυση του Συνεταιρισμού ως οιναποθήκη και αργότερα ως βαρελοποιείο. Μετατράπηκε σε μουσειακό χώρο και φιλοξενεί στοιχεία που προσδιορίζουν το σαμιώτικο κρασί: Από τη φυσική αναπαράσταση της καλλιέργειας των σαμιακών αμπελιών σε «πεζούλες ξερολιθιάς», το «καλύβι» και το πατητήρι, τις συλλεκτικές φιάλες, τις παλαιές φωτογραφίες και τα χειρόγραφα αρχεία καταγραφής της παραγωγής, τα εργαλεία και σκεύη, την τέχνη της βαρελοποιίας, ως τα παμπάλαια μηχανήματα οινοποίησης αλλά και τις τεράστιες  ξύλινες οινοδεξαμενές του προηγούμενου αιώνα, χωρητικότητας έως και 80 τόνων! Ακόμη, εκτίθενται τα σημαντικότερα από τα εκατοντάδες διεθνή βραβεία  με τα οποία έχουν τιμηθεί τα κρασιά του ΕΟΣ Σάμου. Χορτασμένος από ιστορία, αλλά «διψασμένος» για κρασί ο επισκέπτης, μπορεί να αγοράσει  τα κρασιά του  Ενιαίου  Οινοποιητικού  Αγροτικού Συνεταιρισμού Σάμου στον ειδικό χώρου όπου πωλούνται και αυθεντικά τοπικά αγροτοδιατροφικά προϊόντα των παραγωγών-μελών του Συνεταιρισμού.

Tips : Το Μουσείο Σαμιακού Οίνου βρίσκεται στη θέση Mαλαγάρι στην παραλιακή λεωφόρο της πρωτεύουσας του νησιού , Βαθύ-Σάμος, Τηλ: +30 2273087511.

6  Το γραφικό Κοκκάρι    

☛   Οδηγώντας από το Βαθύ για Καρλόβασι , ύστερα από δέκα χιλιόμετρα  θα συναντήσετε ένα από τα  πιο ανεπτυγμένα τουριστικά θέρετρα του νησιού. Το Κοκκάρι είναι ένα όμορφο ψαροχώρι που χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα ως επίνειο του χωριού Μυτιληνιοί , παίρνοντας το όνομά του από το κοκκάρι ένα είδος μικρού κρεμμυδιού, που καλλιεργείται στην περιοχή και οι ντόπιοι το μαγειρεύουν γεμιστό με κιμά . Η παραλία Κοκκάρι είναι μια από τις πιο γνωστές παραλίες της Σάμου , είναι πλήρως οργανωμένη αφού κατά μήκος της υπάρχουν beach bar  και ταβέρνες  καθώς και χώροι για οργανωμένα θαλάσσια σπορ . Τις περισσότερες φορές η βαθυγάλαζη θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη δημιουργώντας μεγάλα κύματα ιδανικά για τους surfers που συρρέουν στη περιοχή για να  απολαύσουν το άθλημα τους . Για όσους δεν διαθέτουν μεταφορικό μέσο για να έρθουν στο Κοκκάρι , υπάρχουν τακτικά δρομολόγια λεωφορείων από το Βαθύ , ενώ η παραλία είναι μόλις λίγα μέτρα από το δρόμο.

7      Οι Μανωλάτες

 ☛     Το παραδοσιακό ορεινό χωριό της Σάμου βρίσκονται στο βόρειο τμήμα της Σάμου και απέχουν 25 χλμ από το Βαθύ  . Πρόκειται για ένα πολύ όμορφο και παραδοσιακό χωριό που είναι χτισμένο σε μια ορεινή και καταπράσινη  περιοχή  με απέραντη θέα στα Μικρασιατικά παράλια . Πήρε το όνομα του από το επώνυμο Μανώλας , της πρώτης οικογένειας που κατοίκησε εδώ στα τέλη του 17ου αιώνα . Στους Μανωλάτες αξίζει να δείτε τα διατηρημένα παλιά γραφικά σπίτια, να περπατήσετε στους ανηφορικούς πλακόστρωτους δρόμους  που είναι στολισμένοι με μοσχοβολιστό αγιόκλημα και λουλούδια ή να πιείτε το τσιπουράκι σας στα γραφικά μεζεδοπωλεία  του χωριού . Οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τους 100 και ασχολούνται ως επί το πλείστον  με την αμπελοκαλλιέργεια και τον τουρισμό.

 8    Το Λαογραφικό Μουσείο της Σάμου

☛   Το «Doryssa Seaside Resort»  είναι ένα ολοκληρωμένο  τουριστικό θέρετρο, βρίσκεται έξω από το Πυθαγόρειο , είναι χτισμένο με σεβασμό στις αρχιτεκτονικές και παραδοσιακές αξίες του νησιού και προσφέρει μια εκπληκτική θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου πελάγους . Στους χώρους του «Doryssa» λειτουργεί  ένα ενδιαφέρον Λαογραφικό Μουσείο που ιδρύθηκε το 1997 υπό την αιγίδα του Πνευματικού Ιδρύματος Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου».  Τα εκθέματα του  είναι οργανωμένα κατά θεματικές ενότητες (αστική ζωή του νησιού, επαγγέλματα εποχής, Σαμιακή αρχιτεκτονική) και σχετίζονται με το αξιόλογο έργο του λαογράφου Νικόλαου Δημητρίου . Η ανεκτίμητη προσφορά του στη Λαογραφία και την πνευματική πορεία του νησιού, βραβεύτηκε επανειλημμένα από την Ακαδημία Αθηνών. Στην ενότητα επαγγέλματα εποχής θα περιηγηθείτε σε θαυμαστές αναπαραστάσεις επαγγελμάτων με τα αντίστοιχα σύνεργα τους  από την εποχή του Μεσοπολέμου (τσαγκάρης , βαρελοποιός, καλαθοποιός, σιδηρουργός , ψαράς και αγγειοπλάστης ). Στην ενότητα της Σαμιακής αρχιτεκτονικής αναπαρίστανται τα μονοκάμαρα σπίτια του νησιού (με το ένα δωμάτιο και το  κατώι) και στην αστική ζωή του νησιού εκτίθενται ενδυμασίες, εργόχειρα , χειροποίητα υφαντά και χρηστικά αντικείμενα (σοφράς  , φανάρι σινιά, ραπτομηχανή, πινακωτή , αργαλειός) .Σε άλλη αίθουσα  παρουσιάζεται ο παραδοσιακός τρόπος παραγωγής ψωμιού και τυριού. Βγαίνοντας από το Μουσείο και αφού περπατήσετε στα στενά δρομάκια και τις πλατείες του ξενοδοχείου θα διαπιστώσετε πως τα δωμάτια είναι χτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου . Στις μικρές πλατείες  και τα ξέφωτα θα συναντήσετε παλιούς ξυλόφουρνους, πλυσταριά και μαγγανοπήγαδα , κατασκευές που δεν υπάρχουν σήμερα στην εποχή μας .

Tips : Το Μουσείο βρίσκεται στους χώρους του «Doryssa Seaside Resort» στο Πυθαγόρειο , Λειτουργεί Δευτέρα-Σάββατο και ώρες 10:00-13:00 , η είσοδος κοστίζει 2 ευρώ .

Αξίζει επίσης να επισκεφτείτε  ☛   Τον Πύργο του Σαρακίνη (1577) στον κάμπο του Ηραίου. Δίπλα του είναι οι εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Γεωργίου. Άλλος ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στα περίχωρα των Μύλων, με λείψανα από διάφορες εποχές.